Marco Trombetti

Şans

Nasıl şanslı olunur? Tanıdığım başarılı insanların çoğu kendini şanslı sayıyor ve genellikle başarılarının önemli bir kısmını şanslı olmalarına bağlıyorlar. Tuhaf bir şekilde, başarılı olmak isteyen herkes aktif olarak şanslı olmak için uğraşmıyor ve çoğu, şansı etkileyebilecekleri bir şey olarak görmüyor.

Belirli sayıda insana yazı tura atarak 100 dolar kazanma şansı verilse, bir çoğu hayır diyecektir. Bazı insanlar, kazanırlarsa oynadıkları bahsin üç katı teklif edilse bile kabul etmeyeceklerdir.

Kazanma ve kaybetme şansı eşit olduğunda, 100 doları çöpe atma korkusu 300 dolar kazanmanın getireceği sevince galip gelir. Genelleyecek olursak, birçok insan daha iyi bir gelecek yaratmak için risk almaktansa statükoyu korumayı tercih eder.

Bu nedenle, başkalarını yeni şeyleri kabul etmek için ikna etmeye çalışanlar, genel olarak, tekliflerini istatistiksel açıdan gerekli olandan daha çekici hâle getirmeye mecburdur.

Yazı turada kazanma veya kaybetme olasılığı %50’dir, bu da oyunun beklenen değerinin +%0 olduğu anlamına gelir. Yani sonsuza dek oynayacak olsanız, paranızın %100’ü cebinize geri dönecektir. Rulette tek bir sayı üzerine bahis yapmak, -%3’lük bir beklenen değere sahiptir. Süresiz olarak oynamaya devam ederseniz, kumarhane yaptığınız her bahisin %3’ünü kazanır. Bu nedenle, tek amacınız para kazanmaksa bahse girmeniz mantıklı değildir. Bu arada, normal piyango, yaklaşık -%40’lık bir beklenen değere sahiptir, bu da onu para kaybetme ihtimalinin en yüksek olduğu oyunlardan biri yapar.

Yapılan orijinal bahisin üç katını ödemeyi teklif eden bir yazı tura oyunu, +%100’lük bir beklenen değere sahiptir. Bunu öneren kişi için bu istatistiksel bir intihardır. Yine de pek çok insan kumar oynamayı seçmezdi. Bu özellikle bahis fiyatı arttığı zaman ​​geçerlidir.

Eğer amacımız mali durumumuzu iyileştirmekse, bu davranış yapılması gerekenin tam tersidir. Kaybetme korkusu seçimlerimizi etkiliyor gibi görünüyor. Ama gerçekten hızlıca zengin olmak istiyorsak, özellikle daha yüksek risklere sahip olanları tercih ederek, sıfırın üzerinde bir beklenen değeri olan her oyunu oynamalıyız.

Bizler yüksek risk içeren kumar oyunlarını oynamaktan kaçınırız. Gerçekte yapmamız gerekense, rasyonel düşünmek ve sıfırdan daha az beklenti değeri olan bahisleri dikkate almadan, diğerlerinin tümünü kabul etmektir.

İnsan aklı ile gerçeklik arasında arbitraj yapabilecek bir iş yaratmanın mümkün olup olmadığını merak ediyordum. Aslında düşünüldüğünde, kumar tam da bunu yapar. Kaybı daha tolere edilebilir hâle getirerek, minimum bahsi düşürerek ve oyunun beklenen değerini sıfırın altına indirmek yoluyla marjdan faydalanarak bunu başarır.

Neden bir çoğumuz statükoyu korumak adına gelişmeyi reddederiz? Cevabın insanlığın nihai amacında yattığını düşünüyorum: hayatta kalmak. Bizler bunun için programlandık, hayatlarımızı geliştirmek için değil.

Başkalarını yeni şeyleri kabul etmek için ikna etmeye çalışanlar, tekliflerini istatistiksel açıdan gerekli olandan daha çekici hâle getirmeye mecburdur.

Şanslı sayılmak istiyorsanız, şartlandırmalarınızın üstesinden gelmek için mantıklı düşünün ve daha sık “evet” deyin – buna değer.